Het mag ook s t i l

Ben je ook op zoek naar wat stilte, af en toe? In de dagelijkse ruis van zoveel informatie, lawaai en prikkels die op ons afkomen, snakken we soms naar rust. Stilte om tot onszelf te komen. Indrukken te laten bezinken, alle gerucht te filteren. We zijn voortdurend ‘aan’, onze aandacht wordt continu geprikkeld en overal is achtergrondlawaai, muziek of ruis die ons ongemerkt vermoeit. Overprikkeling is geen aandoening die verholpen moet worden. Het is een signaal dat het evenwicht tussen actie en rust, tussen lawaai en stilte weer moet worden hersteld. De laatste jaren zijn almaar meer mensen en overheden zich bewust van de noodzaak van verstilling en kwaliteitsvolle aandacht. Geen overbodige luxe, Vlaanderen en Nederland behoren immers tot het dichtstbevolkte deel van West-Europa waar stilte een zeldzaamheid aan het worden is. Er zijn stiltegebieden en luwte-oases, een Dag van de Stilte en stille ruimtes. Maar is akoestische stilte de enige voorwaarde tot rust?

Met het verdwijnen van de stilte is het verlangen ernaar ook toegenomen. Naar de stilte die een leegte is, waar er weer ruimte is voor jezelf. Rust, ruimte en tijd die open en nietingevuld zijn. Waar even niets hoeft en je gewoon mag ‘zijn’. Maar de stilte jaagt ook schrik aan. Want stilte is verveling, zo lijkt het. Gebrek aan impulsen of afleiding confronteert je met het lawaai vanbinnen. We zijn bang voor leegte, een moment dat niet wordt ingevuld, tijd die we ‘verliezen’ met ‘nietsdoen’. Scrollen is verslavender dan mijmeren. Irritante muziek of voortdurende ruis in de oren tolereren we haast meer dan een plotse stilte in een gesprek. Kan die stille leegte ook meer inhouden, als we goed durven luisteren? Een openheid en weerklank, een zindering, een mogelijkheid?

Van alle muziek is stilte de grondtoon, waar de laatste noot ook weer in verstomt. Stilte is een tussenruimte, een plek van mogelijkheid en vrijheid, die de muziek haar kracht verleent. En ook ons doet ze weer op krachten komen. Ons lichaam, onze oren en onze geest hebben op gezette tijden stilte nodig.

Wie luistert naar de stilte, hoort veel. Wie zich even aan de stilte durft over te geven, betreedt die rustige plek waar alles mogelijk is, waar dromen ontstaan en ideeën plots opkomen. Waar de verbeelding wordt geprikkeld en waar moeilijke dingen even kunnen bezinken. In de verstomming, in de stilte van wat ons verstand te boven gaat bevindt zich schoonheid, poëzie, verlangen. Maar hoe deel je die essentie? Over stilte spreken, is ze doorbreken. Kan je stilte alleen horen? Hoe kan je ze verbeelden, wie heeft stilte ooit gezien? En er zijn zoveel varianten en gradaties...

Stilte moet je ervaren. Je kan ze doorvoelen onder een sterrenhemel, op een ochtend aan het water, in de luwte van het bos waar je ze ineens herkent. Ook kunst kan stilte doen beleven. Van een schilderij kan stilte uitgaan, een stem kan nagalmen en poëzie reikt naar de stilte. Haast elke kunstenaar kan zijn creativiteit pas laten spreken vanuit een innerlijke stilte. Even ‘naar binnen toe luisteren’. Even terugtrekken uit het geraas. Alle eisen van de buitenwereld even buitensluiten, het helpt eenieder om weer op te laden. In de weldadige stilte waar alles even bezinkt, daar kan iets kantelen. Een zachte omwenteling waarbij we weer op krachten komen. Weer open en ontvankelijk voor verwondering en actie, maar door de stilte verfrist, geïnspireerd, kalm en helder.

Koester stilte. Gun ze jezelf, het mag. En je hoort zoveel meer. 

tekst: Virginie Platteau